De uitspraak dat je kindje in slaap helpen je kind zou leren dat alleen slapen onveilig is, wodt vaak gebruikt door slaaptrainers.
Waar, of onzin? Ik leg het je uit in deze onderbouwde blogpost.
Het klinkt misschien logisch binnen een bepaalde opvoedkundige stroming – en dat is ook waarom je deze boodschap gemakkelijk hoort in slaaptraining land. Maar het houdt wetenschappelijk geen stand wanneer je kijkt naar antropologie, neurowetenschappen en ontwikkelingspedagogiek. Integendeel, de beschikbare kennis wijst eerder in de tegenovergestelde richting.
- zijn extreem hulpbehoevend,
- worden neurologisch onrijp geboren en
- zijn volledig afhankelijk van co regulatie door een volwassene.
In contexten waar nabijheid de norm is, wordt dit niet geassocieerd met onveiligheid of afhankelijkheid op latere leeftijd. Integendeel, het zijn vaak culturen waarin autonomie zich vanzelf en geleidelijk ontwikkelt zonder actieve training in alleen slapen.
Vanuit de neurowetenschappen weten we dat het brein van een jong kind nog niet in staat is tot zelfregulatie. Emotieregulatie, stressregulatie en veiligheid worden in de eerste levensjaren extern ondersteund. Wanneer een kind alleen wordt gelaten kan het stress ervaren. Dat stresssysteem leert op dat moment dan niet dat alleen zijn veilig is, maar dat hulp afwezig is.
Wanneer een ouder bij een kind blijft tijdens het inslapen, gebeurt er iets anders in het brein. Door nabijheid, stem, geur en aanraking wordt het parasympathische zenuwstelsel geactiveerd. Het brein koppelt slapen aan een toestand van veiligheid en rust. Juist doordat het brein herhaaldelijk ervaart dat ontspanning mogelijk is in aanwezigheid van een betrouwbare ander, ontstaat op termijn de neurologische basis om die ontspanning later zelfstandig op te roepen.
Pedagogisch en hechtingstheoretisch sluit dit aan bij wat we al decennia weten: kinderen ontwikkelen autonomie niet doordat ze vroeg alleen gelaten worden, maar doordat ze zich veilig genoeg voelen om los te laten. Hechtingstheorie beschrijft dit als de veilige basis. Een kind dat weet dat nabijheid beschikbaar is wanneer het die nodig heeft, durft zich geleidelijk verder te verwijderen. Dat geldt overdag en dat geldt ook ‘s nachts. Alleen slapen wordt dan geen bewijs van moed of rijpheid, maar een logisch gevolg van innerlijke veiligheid.
Het idee dat nabijheid bij het inslapen een kind zou leren dat alleen slapen onveilig is, draait oorzaak en gevolg om. Het is niet de nabijheid die onveiligheid creëert, maar de onrijpheid van het zenuwstelsel die nabijheid nodig heeft. Wanneer die nabijheid consequent wordt geboden, verdwijnt de noodzaak ervan vanzelf. Niet omdat het kind iets heeft afgeleerd, maar omdat het iets heeft opgebouwd. Omdat zelfstandigheid groeit door ondersteuning die geleidelijk kan verdwijnen.
Je zegt toch ook niet dat een kind dat met zijwieltjes leert fietsen leert dat fietsen zonder zijwieltjes gevaarlijk is. Of dat een kind dat een nachtlampje gebruikt, leert dat donker gevaarlijk is. Dat is net zo absurd als zeggen dat je je kind de boodschap geeft dat stappen onveilig is omdat je zijn hand vasthoudt tot hij zelf zijn evenwicht vindt.
Bij je kind blijven tijdens het inslapen is dus geen boodschap dat alleen slapen gevaarlijk is, maar een boodschap dat de wereld betrouwbaar is en dat stress niet alleen gedragen hoeft te worden. Dat is precies de boodschap die kinderen nodig hebben om uiteindelijk wél alleen te kunnen slapen.
- Ben jij op zoek naar meer inzicht in de biologische, natuurlijke slaap van je kindje?
- Wil je begrijpen hoe je de slaapontwikkeling van je baby of peuter op een gezonde manier kunt ondersteunen, zonder te vervallen in harde slaaptraining of wondermiddelen?
- Zoek je duidelijke, wetenschappelijk onderbouwde informatie in plaats van snelle verkooptrucs of halve adviezen?
Dan is dit boek precies wat je nodig hebt.
Het is het allereerste boek dat zich volledig richt op slaap bij baby’s en peuters zonder slaaptraining, en dat tegelijkertijd stevig geworteld is in de wetenschap. Je ontdekt hoe het slaappatroon van je kindje zich van nature ontwikkelt, welke fases normaal zijn, en hoe je op een liefdevolle en bewuste manier een ritme en ritueel kunt ondersteunen dat écht werkt.
Met dit boek krijg je geen abstracte theorie, maar praktische, toepasbare inzichten die je meteen kunt integreren in jullie dagelijkse leven. Zo kun je niet alleen het slaapgedrag van je kindje beter begrijpen, maar ook je eigen nachtrust en draagkracht beschermen.
Beschikbaar in gedrukte versie, e-book én luisterboek, zodat je kunt kiezen hoe het het beste in jouw drukke leven past.